Op 4 mei vinden er op vele plaatsen herdenkingsdiensten plaats en gaan onze gedachten uit naar de oorlogsslachtoffers van de Wereld Oorlog II. Maar ook naar al die slachtoffers die nog dagelijks omkomen door brut geweld en oorlogshandelingen vanaf 1945, alsmede naar de oorlogsslachtoffers die in de laatste maanden omgekomen zijn.
Bij velen van ons roept de dag van vandaag herinneringen op aan persoonlijke ervaringen en aan persoonlijk leed. Sinds de jaren 40-45 zijn de eerste dagen van mei niet meer te vergeten. Hoewel onze herdenking in het bijzonder uitgaat naar onze eigen mensen, betrekken wij daarin ook al degenen die in de verschrikkelijke en onmenselijke tijden van toen en nu hun leven moesten laten of daarvan nu nog geestelijk of lichamelijk de blijvende gevolgen ondervinden. Daarom gedenken wij de doden uit ons eigen verleden, tegelijkertijd onvermijdelijk in gedachten al degenen die vandaag de dag hun leven verliezen voor recht en vrijheid van hun medemensen.
Elk jaar wordt het aantal kleiner van hen die deze verschrikkingen zelf hebben meegemaakt. En toch wonen er in ons nog altijd 2,4 miljoen ouderen die de tweede wereldoorlog hebben meegemaakt. Het gevaar bestaat dat 4 mei een formaliteit gaat worden, en 5 mei een vrije dag met een vaag-weten-waarom. We moeten ons realiseren dat de herdenking van 4 en 5 mei géén terugblikken mag zijn. De dood van de velen toen en van tegenwoordig, de gedachtenis aan hen nu, moet er telkens weer aan blijven herinneren dat het kwaad van haat en discriminatie nog altijd onder ons is.
Ons herdenken en bezinnen is onvolledig en niet eerlijk, indien wij daarbij tevens niet diegenen gedenken die nu op dit moment op allerlei manieren niet vrij zijn, die in concentratiekampen en gevangenissen zijn, die achtergesteld worden vanwege ras of geloof, die leven in een onaanvaardbare economische afhankelijkheid.
Zo zijn de 4e en 5e mei dagen, waarop we gezamenlijk stilstaan bij oorlog en vrede, vrijheid en onderdrukking, verantwoordelijkheid en democratie, menswaardigheid en respect.
Vrijheid vraagt onderlinge solidariteit want anders ie het een valse vrijheid. Moge deze dagen ons inspireren tot het voortzetten van de goede strijd tot er werkelijk vrede, vrijheid en gerechtigheid is voor allen die deze aarde bewonen.
Het lijkt zo vanzelfsprekend, zo logisch bijna in vrijheid te kunnen leven. de meesten onder ons zijn in vrijheid geboren en opgegroeid. Ze weten niet beter. Zij weten niet wat het betekent in onvrijheid te moeten leven. onderdrukt te worden en geen enkele kant meer op te kunnen. Daarom is het goed stil te staan op 4 en 5mei bij oorlog en vrede en dat wij vooral de vrede doorgeven aan elkaar.
Diaken Hennie Witsiers.
Het toepasselijke gedicht “Mijn Oorlog” van Meike Nooijen sluit hierbij aan.
Mijn oorlog speelt zich af in films.
Ik ken ze niet, de kampen, de treinen van angst.
De slachtoffers slechts toneelspelers.
Mijn oorlog staat gedrukt in dikke boeken.
Ik ken ze niet, de gruwelijke beelden van verdriet.
De doden zijn slechts cijfers.
Mijn oorlog.
Twee stille minuten, eens per jaar.
Ik ken hem niet.
Maar ik besef de angst
het leed van toen en nu.
Ik herdenk.
