Op de website van het Bisdom van ‘s-Hertogenbosch is een nieuwe uitgave van de Bisdomnieuwsbrief verschenen. Deze kan u raadplegen via deze link.

Op de dinsdag voor Pasen hield het pastoraal team een bezinningsavond over de Goede week. De twintig deelnemers zullen misschien nog altijd niet weten wat er nu precies zo goed is aan die week. Wel kunnen ze vertellen wat er goed is aan het vieren van deze belangrijke dagen en hoe waardevol het is er samen over te spreken.

Het programma van de avond in de gastvrije Emmanuelkerk was gevarieerd met een multimediale presentatie van Ramon Roks. Hij nodigde meteen alle deelnemers uit om op een post-it de verwachtingen voor de avond op te schrijven. Het beloofde een afwisselende avond te worden, die met het klassieke lied voor de Goede week van Willem Barnard en Frits Mehrtens een mooi slotakkoord zou krijgen: ‘Alles wat over ons geschreven is, gaat gij volbrengen deze laatste dagen’.

Pastoraal werker Frits Hendriks gaf een inleiding op de Goede week waarin hij een grotere beweging van het geloof herkende: de eerste naïeve stappen van de enthousiaste beginneling, dan de confrontatie met moeite, lijden en dood. Daar doorheen komen, om dan zelf begeesterd aan de slag te gaan, een voorbeeld volgend, om tenslotte zelf een voorbeeld te zijn.

Vervolgens was er een keuze uit drie workshops, met een inleiding en gesprek. Pastor Yves Mambueni-Makiadi bracht de liturgie van Witte Donderdag ter sprake. Voor velen niet onbekend, maar de liturgie is zo rijk dat zelfs diaken Hennie Witsiers nog nieuwe elementen hoorde. Over de voetwassing bijvoorbeeld, die niet zo heel vaak plaatsvindt, maar een krachtig beeld kan zijn van Jezus’ zelfgave.

Pastoraal werker Lara van der Zee legde de verhalen van Pasen in het Nieuwe en het Oude Testament naast en op elkaar. Jezus vierde immers het joodse Pesach, het feest dat nog elk jaar vertelt van de onderdrukking van Gods volk in Egypte en de bevrijdende uittocht. Een thema dat -zo bleek- in elk levensverhaal in meerdere of mindere mate te herkennen is.

Pastoraal werker Jack Steeghs gaf in een meditatieve sfeer de mogelijkheid aan alle deelnemers om een eigen moment van diep verdriet te koppelen aan de ervaringen van het lijden en sterven van onze Heer op Goede vrijdag. De verhalen die zo loskwamen in een open en veilige sfeer hadden met gemak nog een hele avond op herkenning en instemming kunnen rekenen.

Wat is er goed aan de Goede week? Een bezinningsavond geeft nooit volledige antwoorden, hooguit een aanzet daartoe. Gelukkig heeft het pastoraal team beloofd om met de deelnemers die dat willen in gesprek te blijven om samen de ervaring van de liturgie verder uit te kunnen diepen.
Mogelijk willen nog meer mensen daarbij aansluiten. Wie wil kan eigen ervaringen over de Goede week met het gehele team of met een specifieke pastor delen. Wat is bijgebleven van de verschillende vieringen? Wat trok aan, wat stootte af? Wat nodigt uit tot verder gesprek?

Samen met collega Frits Hendriks heb ik de afgelopen veertigdagentijd weer afwisselend een avond ‘bijbeldelen’ mogen begeleiden. Wekelijks zijn we als groep op woensdagavond online vanuit huis samengekomen om de Bijbellezing van de aanstaande zondag te lezen.

Het is opvallend en inspirerend om samen te ontdekken wat voor diverse zaken een Bijbelse tekst eenieder van ons te zeggen heeft. Of de groep nu de ene keer wat kleiner was of juist een andere keer iets groter toch blijken er altijd weer nieuwe elementen naar boven te komen om samen over te spreken.

Mocht u in de toekomst ook interesse hebben in deze of een vergelijkbare activiteit? Geef het even door aan het secretariaat via: secretariaat.pastores@detwaalfapostelen.nl dan benaderen wij u wanneer er weer dergelijke activiteiten georganiseerd worden.

Hebt u voor dit moment behoefte aan meer dagelijkse Bijbelse inspiratie? Dan kan ik de dagelijkse podcast ‘Bidden Onderweg’ van de paters jezuïeten van harte aanbevelen. Waar u ook bent; in de trein, de auto of gewoon thuis kunt u in ongeveer tien minuten luisteren naar de lezing van de dag, begeleidt met meditatieve vragen en omlijst met muziek. Gewoon gratis te beluisteren via de website: www.biddenonderweg.org of via de bekende podcastapps zoals bijvoorbeeld Spotify. Doe er uw voordeel mee!

Ramon Roks

Na de opening van het Passionkruis op 18 maart kon men tot en met tweede Paasdag bij het kruis een kaars aansteken, een wens of gedachte opschrijven of elkaar in alle rust ontmoeten. Iedereen was welkom om stil te staan bij verdriet, lijden, hoop, verwachting en nieuw leven in het eigen leven en in de wereld. Wellicht vanwege de weersomstandigheden is hier minder gebruik van gemaakt dan afgelopen jaren. Echter zijn er toch weer een heel aantal kaarsen aangestoken en wensen in zelfs diverse talen achtergelaten bij het kruis.

Op witte donderdag zijn we na de viering met het kruis van de Antonius Abtkerk in Wijchen naar de Schakel gelopen om vervolgens samen naar The Passion te kijken. Diverse Christenen en andere mensen uit Wijchen die zich verenigen rondom het kruist blijft een unieke gelegenheid in de Goede Week. Tijdens de tocht hebben we het grotendeels droog gehouden tot vlak voor de Schakel. Onder de goede zorgen van de vrijwilligers van de Schakel en met prachtige technische ondersteuning hebben we als gezelschap kunnen genieten van The Passion 2023. Een vertelling waarin dat verhaal dat voor ons als gelovigen zo dierbaar is tastbaarder wordt gemaakt voor het leven van alledag. Als oecumenisch gezelschap een bijzonder begin van de dagen richting Pasen.

Het voelt goed om als verschillende Wijchense kerken samen te komen om elkaar te ontmoeten en ook van betekenis te willen zijn voor de mensen in Wijchen. Wat ons betreft zetten we deze samenwerking voort en breiden we deze in de toekomst uit, het verhaal gaat immers verder…

Ramon Roks

Afgelopen zaterdag 18 maart werd in de parochietuin van de Antonius Abt kerk in Wijchen met een oecumenische viering het Passion kruis geopend. Uit elk van de drie samenwerkende kerken ging iemand daarin voor: Dick Sonneveld vanuit de protestantse gemeente Rivierenland Oost, Lize Kraaijenbrink vanuit de evangelische gemeente Parousia en Ramon Roks vanuit Parochie De Twaalf Apostelen. Het geheel werd muzikaal ondersteund door André Haverkort op piano, Jos Nas op gitaar en een gelegenheidskoortje.

Na wat angstvallige regendruppels hebben we onder de stralende zon samen kunnen vieren rondom het thema: ‘Welkom aan tafel’. We hebben stil gestaan bij het aan tafel gaan met vriend en vreemde, het aan tafel gaan met anderen zoals Jezus deed en het belang van samen één zijn als teken voor iedereen.

Behalve gebeden, gezang, lezing en overweging was er ook een moment de gelegenheid voor iedereen om een kaarsje aan te steken bij het kruis om zo even stil te staan bij hetgeen leeft in henzelf.

Na afloop hebben we elkaar onder het genot van een kopje koffie of thee met iets lekkers nog ontmoet in de parochietuin.

Het voelt goed om als verschillende Wijchense kerken samen te komen om elkaar te ontmoeten, samen te vieren en van betekenis te willen zijn voor de mensen in Wijchen.

Tot en met tweede paasdag kan men bij het kruis een kaars aansteken, een wens of gedachte opschrijven of elkaar in alle rust ontmoeten. We geven iedereen de gelegenheid om stil te staan bij verdriet, lijden, hoop, verwachting en nieuw leven in het leven en in de wereld.

Op witte donderdag lopen we na de viering met het kruis van de Antonius Abtkerk naar de Schakel om vervolgens samen naar The Passion te kijken. Van harte welkom om daarbij aan te sluiten.

Ramon Roks

Op de website van het Bisdom van ‘s-Hertogenbosch is een nieuwe uitgave van de Bisdomnieuwsbrief verschenen. Deze kan u raadplegen via deze link.

Op de website van het Bisdom van ‘s-Hertogenbosch is een nieuwe uitgave van de Bisdomnieuwsbrief verschenen. Deze kan u raadplegen via deze link.

Broeders en zusters,

Al lange tijd was duidelijk dat de gezondheid van onze emeritus paus uitermate kwetsbaar was. Vandaag, op de laatste dag van het jaar, is hij gestorven. Het is veel te vroeg om te kunnen oordelen over de betekenis van deze theoloog en paus voor het leven van de Kerk. Graag deel ik met u mijn gedachten over de gestorven emeritus paus. Alles voorlopig en fragmentarisch.

Joseph Ratzinger was een intelligent mens en had een rijke kerkelijke loopbaan. Hij werd priester, docent, professor, bisschop en medewerker van de curie in Rome. Als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer was hij een van de meest naaste adviseurs van paus Johannes Paulus II. In 2005 mocht hij deze paus opvolgen. Dat was zeker geen gemakkelijke opdracht, juist ook omdat de overleden paus in katholiek kring groot aanzien genoot.

Erudiet geleerde
Joseph Ratzinger was een bekwame theoloog. Tijdens het Tweede Vaticaanse Concilie (1962- 1965) was hij een belangrijk adviseur van de bisschoppen. Hij steunde de vernieuwingen van het Concilie. Maar de snelle ontkerkelijking in het westen sinds de zestiger jaren maakte hem verontrust. Hij werd theologisch voorzichtig; anderen zullen zeggen behoudend. Maar hij bleef de vernieuwingen van het concilie ondersteunen.

Als paus heeft hij het belang van de christelijke wortels van de westerse cultuur benadrukt. In de lijn van het concilie bleef hij zich inzetten voor de oecumene en de interreligieuze dialoog. Ik noem de ontmoeting met religieuze leiders uit de gehele wereld in Assisi. Overigens een project dat zijn voorganger was begonnen. Bekend is ook zijn dialoog met de ongelovige filosoof en socioloog Jürgen Habermas. Hij riep katholieken op de dialoog met de huidige cultuur niet te mijden.

Met de encycliek Caritas in Veritate (2009) actualiseerde hij het katholieke denken over de rechtvaardige samenleving. Als theoloog, kardinaal en paus heeft hij talloze studies geschreven. Veel aandacht kregen de boeken over de persoon van Christus. Juist ook in de protestantse wereld hebben deze boeken veel positieve reacties opgeroepen. Voor paus Benedictus stond de vraag centraal hoe de Kerk op een aansprekende wijze over Gods openbaring in Christus kan spreken in een tijd van ontkerkelijking en secularisatie.

Liturgie als feest van de verzoening
Paus Benedictus heeft veel nagedacht en geschreven over de liturgie. Zijn benadering is principieel heilshistorisch en dus nauw verweven met het geloof en de liturgie van Israël als het volk van Gods eerste liefde. De eredienst van de Tempel in Jeruzalem is in het vernieuwde verbond naar Christus overgegaan. Hij heeft met zijn levensoffer op het kruis verzoening gerealiseerd. Met de opstanding van de gekruisigde Christus wordt de nieuwe tempel opgericht. Door het doopsel worden de gelovigen in de Kerk als het lichaam van Christus ingelijfd. Iedere Eucharistie wordt het liefdesoffer van de Heer tegenwoordig gesteld. Iedere Eucharistie vormt daarmee het feest van de verzoening waarin Christus de gelovigen laat delen. Daar gaat het om als wij spreken over de actieve deelname van de gelovigen aan de liturgie. Paus Benedictus maakte zich zorgen dat deze noties bij een deel van het kerkvolk verloren waren gegaan.

Persoonlijke herinneringen
Paus Benedictus benoemde mij in 2008 tot bisschop van Groningen-Leeuwarden. Ik heb hem enkele keren mogen ontmoeten. Tijdens een bedevaart met jongeren uit het bisdom van het Noorden was hij zichtbaar blij met deze jonge mensen als de toekomst van de Kerk. Als kardinaal mocht ik hem in Rome ook eens spreken. Hij kwam over als een vriendelijk mens die zacht sprak. Hij liep in een eenvoudige priestertoog en viel op door zijn grote geleerdheid. Ingewikkelde theologische kwesties kon hij helder verwoorden.

Seksueel misbruik en aftreden
Over zijn opstelling rond het seksueel misbruik binnen onze Kerk worden er nog steeds vragen gesteld. Het belang van de goede naam van de Kerk was lange tijd belangrijker dan de solidariteit met de slachtoffers. Dat gold helaas voor de meeste bisschoppen, ook in Nederland. Het lijkt dat ook paus Benedictus te laat de knop heeft omgezet en te laat koos om recht te doen aan de slachtoffers. In 2013 was duidelijk dat zijn gezondheid kwetsbaar was geworden. Volkomen onverwacht trad hij terug uit zijn ambt. Hij maakte dat bekend tijdens een toespraak in het Latijn. De schandalen rond de Vatileaks kunnen daarbij een rol hebben gespeeld. Maar andere waarnemers wijzen op de Wereldjongerendagen die in de zomer van 2013 in Brazilië werden gehouden. De paus zag dat zijn gezondheid deze vermoeiende reis niet meer toeliet.

Wij gedenken paus Benedictus in dankbaarheid. Deze opvolger van Petrus wilde dienaar zijn van de dienaren Gods en een getuige van Gods onvoorwaardelijke liefde in Jezus Christus. Wij bidden dat hij nu is thuisgekomen bij zijn Heer de hij altijd heeft willen dienen.

Mgr. dr. Gerard de Korte
bisschop van ’s-Hertogenbosch

“Een eminent geleerde en getuige van Christus.” – Bisdom van ‘s-Hertogenbosch (bisdomdenbosch.nl)

Requiem
Onze bisschop, dr. Gerard de Korte zal op donderdagochtend om 8.30 uur de requiemmis vieren voor de overleden emeritus paus Benedictus in de kathedrale basiliek van St. Jan evangelist in de ’s-Hertogenbosch.

Zie ook de reactie van de Nederlandse Bisschoppenconferentie:

Emeritus paus Benedictus XVI overleden: ‘Een echte man Gods is van ons heen gegaan’

Op de website van het Bisdom van ‘s-Hertogenbosch is een nieuwe uitgave van de Bisdomnieuwsbrief verschenen. Deze kunt u raadplegen via deze link.